Thơ Alesandr Blok - Phần 6

93.NHỮNG NGƯỜI KHÔNG ĐAU KHỔ

Những người không đau khổ, không hiểu ra
Những khuôn mặt, tiếng cười bên cửa sổ!
Tôi đi tìm ngã ba đường vắng vẻ
Chứ chốn vui vầy tôi chẳng thiết tha!

Những câu hát ngọt ngào thật lạ lùng…
Chúng dường như tất cả đều sáng tỏ!
Còn ở đây có những cô thiếu nữ
Đã sẵn sàng con đường của mùa xuân.

Họ biết rằng tôi đây không biết rõ
Nhưng giờ đây chỉ ngồi hát một mình…
Theo dấu vết tôi đi theo nàng
Ngồi nghe nàng suốt đêm – bên cửa sổ!
1902

Не поймут бесскорбные люди

Не поймут бесскорбные люди

Этих масок, смехов в окне!

Ищу на распутьи безлюдий,

Веселий - не надо мне!

О, странно сладки напевы...

Они кажутся так ясны!

А здесь уже бледные девы

Уготовали путь весны.

Они знают, что мне неведомо,

Но поет теперь лишь одна...

Я за нею - горящим следом -

Всю ночь, всю ночь - у окна!

1902

94.RÕ NHƯ BAN NGÀY

Em là ngày của Chúa. Những mơ ước của tôi –
Là đại bàng kêu giữa trời xanh thắm.
Sau cơn giận của sắc đẹp tuyệt vời
Trong giông bão chúng hàng giờ bay đến.

Một mũi tên đâm xuyên vào tim chúng
Rồi chúng rơi, trông hoang dã vô cùng…
Nhưng chúng rơi – không có điểm cuối cùng
Cho lời khen, cho tiếng kêu đau đớn!
1902

Ты - божий день. Мои мечты

Ты - божий день. Мои мечты -

Орлы, кричащие в лазури.

Под гневом светлой красоты

Они всечасно в вихре бури.

Стрела пронзает их сердца,

Они летят в паденьи диком...

Но и в паденьи - нет конца

Хвалам, и клёкоту, и крикам!

1902

95.NÀY HOA CỦA EM

Có trong rừng sâu, bên khe xói
Một ngọn đồi xanh! Bóng mát muôn đời.
Xung quanh là dòng nước nguồn tươi rói
Tiếng róc rách gợi sự biếng lười.
Có cả cỏ và hoa bao trùm lấy
Ngọn đồi xanh và không có khi nào
Ánh mặt trời đến đây chạm tới
Chỉ có tiếng nước chảy rì rào
Và những người yêu nhau tan chảy
Không còn nhìn vào bóng đêm lạnh lẽo.
Rồi nói rằng sao hoa lại không tàn
Và tại vì sao không cạn nước nguồn
Còn đằng kia ở thật  sâu dưới rễ
Những đau khổ của tôi đang nằm đó
Được nuôi bằng những giọt lệ muôn năm
Ophelia, này hoa của em!
1898

Есть в дикой роще, у оврага,

Есть в дикой роще, у оврага,

Зеленый холм. Там вечно тень.

Вокруг - ручья живая влага

Журчаньем нагоняет лень.

Цветы и травы покрывают

Зеленый холм, и никогда

Сюда лучи не проникают,

Лишь тихо катится вода.

Любовники, таясь, не станут

Заглядывать в прохладный мрак.

Сказать, зачем цветы не вянут,

Зачем источник не иссяк? -

Там, там, глубоко, под корнями

Лежат страдания мои,

Питая вечными слезами,

Офелия, цветы твои!

1898

96.EM CHƯA YÊU TÔI BAO GIỜ

Hết tháng năm lại năm tháng trôi qua
Tôi trở nên kẻ dại khờ, mù quáng
Chỉ hôm nay nghe thấy trong giấc mộng
Rằng em chưa yêu tôi thế bao giờ…

Tôi chỉ là kẻ gặp gỡ vô tình
Tôi chỉ là kẻ trên đường gặp gỡ
Giờ nguội lạnh niềm hăng say tuổi nhỏ
Em nói rằng: hãy tha thứ nghe anh!

Trong hồn tôi tình yêu ấy vẫn đầy
Khổ, phút giây khi với người yêu khác
Thì vẫn tâm hồn, vẫn là bài hát
Bài hát vang trong giấc mộng hôm nay.
1915

Протекли за годами года

Протекли за годами года,

И слепому и глупому мне

Лишь сегодня приснилось во сне,

Что она не любила меня никогда...

Только встречным случайным я был,

Только встречным я был на пути,

Но остыл тот младенческий пыл,

И она мне сказала: прости.

А душа моя - той же любовью полна,

И минуты с другими отравлены мне,

Та же дума - и песня одна

Мне звучала сегодня во сне...

1915

97.NHỮNG CHIẾC BÓNG BUỔI CHIỀU

Những chiếc bóng buổi chiều chưa nằm xuống
Thế mà trăng trên nước đã sáng ngời.
Tất cả mịt mờ hơn và mê tín
Ở trong hồn, trong tim, ở khắp nơi…

Mê tín dị đoan sinh điều mong ước
Trong sương mờ và thanh sạch khắp nơi
Con tim mơ hạnh phúc ngày gặp mặt
Ánh trăng thanh trên mặt nước sáng ngời…

Ai đấy thì thầm, hát ca, nhìn ngắm
Còn tôi giấu đi hơi thở của tôi
Điều lớn lao trong hào quang linh cảm
Nhưng lớn lao tôi đã sống qua rồi…

Nên bây giờ chỉ còn như chiếc bóng
Thì bắt đầu nằm xuống đi cho rồi
Đang hiện ra trong khoảnh khắc mê tín
Những cảm xúc của ngày ảo xa xôi.
1899

Не легли еще тени вечерние

Не легли еще тени вечерние,

А луна уж блестит на воде.

Всё туманнее, всё суевернее

На душе и на сердце - везде...

Суеверье рождает желания,

И в туманном и чистом везде

Чует сердце блаженство свидания,

Бледный месяц блестит на воде...

Кто-то шепчет, поет и любуется,

Я дыханье мое затаил,-

В этом блеске великое чуется,

Но великое я пережил...

И теперь лишь, как тени вечерние

Начинают ложиться смелей,

Возникают на миг суевернее

Вдохновенья обманутых дней...

1899

98.TRÊN NHỮNG HÒN ĐẢO

Tuyết lại rơi trắng xoá dưới chân cầu
Qua đảo Elagin và hai ngọn lửa.
Và giọng nói người phụ nữ đang yêu
Tiếng cát răng rắc, tiếng phì phò của ngựa.

Hai chiếc bóng quyện trong một nụ hôn
Trong lòng xe trượt tuyết bay chấp chới.
Nhưng không tan chảy và không ghen tuông
Tôi với em – với người tù binh mới.

Vâng, có một sự thoả mãn buồn thương
Rằng tình yêu sẽ đi qua như tuyết
Ô, chẳng lẽ ta cần lời thề thốt
Đến muôn đời trong sự thuỷ chung?

Giờ không phải yêu lần đầu, và tôi
Trong sự nghiêm khắc của mình sáng tỏ
Sự phục tùng đã không còn chơi nữa
Và vương quốc trong người ấy không đòi.

Không, tôi với tính không đổi trong môn toán
Không cần lời tôi tính đếm mỗi lần
Những cây cầu, nhà nguyện, ngọn gió dữ dằn
Độ không người của những hòn đảo vắng.

Tôi thích mặc rất nhẹ nhàng, đơn giản
Quấn áo nịt vào dưới bụng cho nhanh
Và tinh nghịch ôm hình dáng mỏng manh
Lao vùn vụt vào tuyết và đêm vắng.

Và nhớ lại những đôi giày chật cứng
Và thấy yêu lông thú vẻ lạnh lùng
Bởi ngực tôi rồi trong cuộc đấu kiếm
Với chồng cô ta không đợi lưỡi gươm.

Bởi trong nỗi buồn chưa lâu cùng cây nến
Bà mẹ già đứng bên cửa không trông…
Và bởi sau cánh cửa con bịt kín
Sẽ không ghen với cô ấy người chồng…

Cái đêm đã qua đi càng ánh lên
Thì cái đêm này càng thêm gào gọi
Tất cả chỉ là sự kéo dài hội nhảy
Chuyển qua từ ánh sáng vào bóng đêm.
1909

На островах

Вновь оснежённые колонны,

Елагин мост и два огня.

И голос женщины влюбленный.

И хруст песка и храп коня.

Две тени, слитых в поцелуе,

Летят у полости саней.

Но не таясь и не ревнуя,

Я с этой новой - с пленной - с ней.

Да, есть печальная услада

В том, что любовь пройдет, как снег.

О, разве, разве клясться надо

В старинной верности навек?

Нет, я не первую ласкаю

И в строгой четкости моей

Уже в покорность не играю

И царств не требую у ней.

Нет, с постоянством геометра

Я числю каждый раз без слов

Мосты, часовню, резкость ветра,

Безлюдность низких островов.

Я чту обряд: легко заправить

Медвежью полость на лету,

И, тонкий стан обняв, лукавить,

И мчаться в снег и темноту.

И помнить узкие ботинки,

Влюбляясь в хладные меха...

Ведь грудь моя на поединке

Не встретит шпаги жениха...

Ведь со свечой в тревоге давней

Ее не ждет у двери мать...

Ведь бедный муж за плотной ставней

Ее не станет ревновать...

Чем ночь прошедшая сияла,

Чем настоящая зовет,

Всё только - продолженье бала,

Из света в сумрак переход...

1909

99.NGƯỜI TA SẼ CHÔN

Người ta sẽ chôn, đào xuống thật sâu
Trên nấm mồ sẽ mọc lên hoa cỏ
Và ta nghe: từ xa xôi, trên cao
Trên mặt đất mưa đang rơi đâu đó.

Ta sẽ không còn đòi hỏi điều chi
Khi thức dậy sau giấc ngủ muộn
Ta biết rằng: nếu ồn ào – thu đến
Còn nếu bão dông – có nghĩa xuân về.

Thật tuyệt vời trong tiếng vọng đê mê
Cả niềm vui lẫn nỗi buồn không đến
Rằng đau khổ vì tình yêu xa vắng
Ván đóng quan tài đã vỡ tung ra.

Ấm cúng thế này ta vội vàng chi
Ở nơi này, có lẽ, ta tưởng tượng
Rằng cuộc đời tốt lành hay phóng đãng
Thì trí tuệ con người có thể nhận ra.
1915

Похоронят, зароют глубоко

Похоронят, зароют глубоко,

Бедный холмик травой порастет,

И услышим: далёко, высоко

На земле где-то дождик идет.

Ни о чем уж мы больше не спросим,

Пробудясь от ленивого сна.

Знаем: если не громко — там осень,

Если бурно — там, значит, весна.

Хорошо, что в дремотные звуки

Не вступают восторг и тоска,

Что от муки любви и разлуки

Упасла гробовая доска.

Торопиться не надо, уютно;

Здесь, пожалуй, надумаем мы,

Что под жизнью беспутной и путной

Разумели людские умы.

1915

100.TẶNG ANNA AKHMATOVA

“Vẻ đẹp kinh hoàng” – người ta bảo chị
Còn chị chiếc khăn Tây Ban Nha
Quàng lên vai mình rất khẽ
Và trên mái tóc – một bông hoa.

“Vẻ đẹp giản đơn” – người ta bảo chị
Còn chị chiếc khăn kéo lại vụng về
Chị quấn khăn lên người thằng bé
Và bông hoa rơi xuống sàn nhà.

Nhưng, chị nghe theo một cách lơ đãng
Tất cả những lời bốn phía vang lên
Chị buồn bã nghĩ thầm trong bụng
Rồi lẩm bẩm với chính mình:

“Tôi không kinh hoàng cũng chẳng giản đơn
Chẳng kinh hoàng để mà đi chém giết
Cũng chẳng giản đơn để mà không biết
Rằng cuộc đời này quá đỗi kinh hoàng!”
1913

Анне Ахматовой

«Красота страшна» — Вам скажут, —

Вы накинете лениво

Шаль испанскую на плечи,

Красный розан — в волосах.

«Красота проста» — Вам скажут, —

Пёстрой шалью неумело

Вы укроете ребенка,

Красный розан — на полу.

Но, рассеянно внимая

Всем словам, кругом звучащим,

Вы задумаетесь грустно

И твердите про себя:

«Не страшна и не проста я;

Я не так страшна, чтоб просто

Убивать, не так проста я,

Чтоб не знать, как жизнь страшна».

1913

101.MẢNH TRĂNG MÀU ĐỎ TRONG ĐÊM TRẮNG

Mảnh trăng màu đỏ trong đêm trắng

Đang bơi giữa một màu xanh

Trong suốt – tuyệt trần trăng thơ thẩn

Và tỏa sáng trên sông.

Ta nhìn thấy trước và ta mơ màng

Sự thể hiện những nghĩ suy thầm kín.

Có phải cái tốt trong em đang ẩn

Hở mảnh trăng màu đỏ, tiếng ồn êm?

1901

Белой ночью месяц красный

Белой ночью месяц красный

Выплывает в синеве.

Бродит призрачно-прекрасный,

Отражается в Неве.

Мне провидится и снится

Исполпенье тайных дум.

В вас ли доброе таится,

Красный месяц, тихий шум?

1901

102.CƠN GIÓ ĐÔNG ĐÙA VỚI BỤI MẬN GAI

Cơn gió đông đùa với bụi mận gai
Rồi thổi tắt cây nến trong ngọn lửa
Em bỏ đi với người tình gặp gỡ
Tôi một mình. Tôi tha thứ. Im lời. 

Em không biết em cầu nguyện cho ai
Anh ta đùa chơi với em như vậy. 
Cây mận gai lạnh lùng châm đau nhói
Để trong đêm em trở lại nhà này. 

Nhưng từ lâu với hạnh phúc nghe lời
Tôi vẫn đợi chờ em bên cửa sổ.
Với đam mê em trao mình tất cả
Nhưng dù sao tôi giữ bí mật này. 

Những gì trong tim của em rối bời
Trong im lặng của tôi đều sáng tỏ. 
Khi em trở về từ nơi gặp gỡ
Chỉ với tôi em thú nhận điều này.
1903

Зимний ветер играет с терновником

Зимний ветер играет с терновником,
Задувает в огне свечу.
Ты ушла на свиданье с любовником.
Я один. Я прощу. Я молчу.

Ты не знаешь, кому ты молишься —
Он играет и шутит с тобой.
О терновник холодный уколешься,
Возвращаясь ночью домой.

Но, давно прислушавшись к счастью,
У окна я тебя подожду.
Ты ему отдаешься со страстью.
Все равно. Я тайну блюду.

Все, что в сердце твоем туманится,
Станет ясно в моей тишине.
И, когда он с тобой расстанется,
Ты признаешься только мне.
1903

103.CUỘC ĐỜI NỌ ĐÃ QUA

Cuộc đời nọ đã qua
Và con tim đang ngủ
Con tim từng mệt lử.
Và đêm lại đến đây
Không sợ gì – đang ngó
Vào cửa sổ của tôi.

Và tuyết, tuyết trắng rơi
Không làm sao xua được
Quyến rũ của mùa đông… 
Không trả về hạnh phúc
Nhớ lại thật khủng khiếp
Một đám cháy đã từng. 
1914

Та жизнь прошла

Та жизнь прошла,
И сердце спит,
Утомлено.
И ночь опять пришла,
Бесстрашная — глядит
В мое окно.

И выпал снег,
И не прогнать
Мне зимних чар…
И не вернуть тех нег,
И странно вспоминать,
Что был пожар.
1914

Thơ về A. Blok

Anna Akhmatova 

TẶNG A. BLOK

Tôi đến thăm nhà thơ

Buổi trưa. Ngày chủ nhật

Căn phòng lặng như tờ

Ngoài kia trời giá rét.

Mặt trời màu đỏ thẫm

Trên làn khói màu lam…

Như người chủ im lặng

Nhìn tôi rất rõ ràng!

Nhà thơ có đôi mắt

Cần nhớ, bất kể ai

Còn tôi thì tốt nhất

Không nhìn đôi mắt này.

Nhưng tôi nhớ câu chuyện

Ngày chủ nhật, buổi trưa

Trong ngôi nhà màu xám

Bên cửa sông Nhê-va.

1914

Александру Блоку

Я пришла к поэту в гости.

Ровно полдень. Воскресенье.

Тихо в комнате просторной,

А за окнами мороз.

И малиновое солнце

Над лохматым сизым дымом...

Как хозяин молчаливый

Ясно смотрит на меня!

У него глаза такие,

Что запомнить каждый должен,

Мне же лучше, осторожной,

В них и вовсе не глядеть.

Но запомнится беседа,

Дымный полдень, воскресенье

В доме сером и высоком

У морских ворот Невы.

1914

Boris Pasternak 

GIÓ

(Những dòng về Blok)

Ai sẽ sống và sẽ được tôn vinh

Ai phải chết và chịu điều phỉ báng –

Người biết rõ là những tên xu nịnh

Chỉ một loài nịnh hót có uy quyền.

Sẽ không ai biết điều gì xảy ra

Puskin là vinh quang hay chẳng

Không cần chi đến những trang luận án

Cho những dòng ánh sáng đã rót ra.

Nhưng Blok, may mắn thay, không vậy

Đối với anh, chuyện đó, khác với người

Anh không xuống với ta từ Sinai

Và không coi ta như là con cái.

Anh nổi tiếng không theo chương trình nào

Mãi đứng ngoài trường phái và chính thể

Anh không được tạo bằng những bàn tay

Và không áp đặt ta cùng ai cả.

_______________

Anh lộng gió và anh như ngọn gió

Ngọn gió gào trong thái ấp những ngày

Như ở đó có một người đuổi ngựa

Nói trên phía đầu những chiếc bánh xe.

Và từ thời ông nội anh đã sống

Bằng tâm hồn trong sáng một con người

Chính vì thế những gì không nhỏ mọn

Đứa cháu sau này không để buông xuôi.

Ngọn gió này xuyên qua dưới xương sườn

Vào tâm hồn, suốt bấy nhiêu năm tháng

Và tiếng xấu cũng như cả tiếng thơm

Nhắc đến trong thơ để thơ cất tiếng.

Ngọn gió này khắp nơi. Anh ở nhà

Trong làng mạc, trong mưa, trong cây cỏ

Trong thơ ca của tập thơ thứ ba

Trong cái chết, trong “Mười hai chiến sĩ*”.

1956

_________

*Một tác phẩm của Blok

Ветер (О Блоке)

Кому быть живым и хвалимым,

Кто должен быть мертв и хулим,—

Известно у нас подхалимам

Влиятельным только одним.

Не знал бы никто, может статься,

В почете ли Пушкин иль нет,

Без докторских их диссертаций,

На все проливающих свет.

Но Блок, слава богу, иная,

Иная, по счастью, статья.

Он к нам не спускался с Синая,

Нас не принимал в сыновья.

Прославленный не по програме

И вечный вне школ и систем,

Он не изготовлен руками

И нам не навязан никем.

____

Он ветрен, как ветер. Как ветер,

Шумевший в имении в дни,

Как там еще Филька-фалетер

Скакал в голове шестерни.

И жил еще дед-якобинец,

Кристальной души радикал,

От коего ни на мизинец

И ветреник внук не отстал.

Тот ветер, проникший под ребра

И в душу, в течение лет

Недоброю славой и доброй

Помянут в стихах и воспет.

Тот ветер повсюду. Он — дома,

В деревьях, в деревне, в дожде,

В поэзии третьего тома,

В «Двенадцати», в смерти, везде.

1956

Vladimir Nabokov

VỀ CÁI CHẾT CỦA A. BLOK

Những màn sương bơi theo những màn sương
Những mùa trăng theo mùa trăng sáng tỏ…
Những xứ sở thiên thanh – anh ca ngợi
Nơi đang hát lên – xuân của thiên đường.

Trong màn sương Người Phụ nữ Tuyệt trần
Đã bơi đi, đã gọi từ xa lắm
Như tiếng vọng của ngôi đền xa vắng
Như gợn nước trăng nằm ở trên sông. 

Anh nhận ra nàng trong sự xốn xang
Của những chiếc bóng màu hồng chiều muộn
Trong bão tuyết, bối rối và im lặng
Bằng phép thần tiên của xứ sở mình. 

Anh yêu nàng kiêu hãnh và dịu dàng
Và hướng về nàng chỉnh tề, nghiêm khắc
Nhưng bàn tay nàng trắng như bông tuyết
Hiệp sĩ đáng thương không thể chạm lên… 

Quá ảm đạm, quá nham hiểm ngấm ngầm
Mặt đất kia đã trở nên hoang dã
Và anh dựa vào tấm khiên rạng rỡ
Anh nhìn quanh, hoang vắng những cánh đồng. 

Bị lừa dối bởi một giấc mơ suông
Và lạnh lùng một màn sương vây lấy
Như mảnh trăng mờ sương, anh tan chảy
Như lời nguyện cầu từ chốn xa xăm. 

На смерть А. Блока

I
За туманами плыли туманы,
за луной расцветала луна…
Воспевал он лазурные страны,
где поет неземная весна.

И в туманах Прекрасная Дама
проплывала, звала вдалеке,
словно звон отдаленного храма,
словно лунная зыбь на реке.

Узнавал он ее в трепетанье
розоватых вечерних теней
и в метелях, смятенье, молчанье
чародейной отчизны своей.

Он любил ее гордо и нежно,
к ней тянулся он, строен и строг, —
но ладони ее белоснежной
бледный рыцарь коснуться не мог…

Слишком сумрачна, слишком коварна
одичалая стала земля,
и, склонившись на щит лучезарный,
оглянул он пустые поля.

И обманут мечтой несказанной
и холодною мглой окружен,
он растаял, как месяц туманный,
как далекий молитвенный звон.